BİR ALMAN ŞARKİYATÇININ GÖZÜNDEN 1895 SENESİNDEKİ ANADOLU

Alman Şarkiyatçı Friedrich Sarre (1865-1945) tarafından kaleme alınan 1895 yazında Anadolu'ya yaptığı geziye dair seyahatname (Küçükasya Seyahati, 1895 Yazı: Selçuklu Sanatı ve Ülkenin Coğrafyası Üzerine Araştırmalar, İstanbul: Pera Yay., 1998), hayatın durduğu bu karlı günleri oldukça güzel geçirmemi sağladı.

Bu yapıtın, memleketimizi gezmiş çoğu yabancı seyyahın kaleme aldığı eski seyahatnamelerden farkını, müellifin bilhassa Selçuklu Türk mimarisi ve sanatına ilgisi teşkil ediyor. 

Sarre kendi sözleriyle bu eserin amacı şu şekilde ifade etmişti:

"Bu kitap, benim 1895 yılı Haziran ve Temmuz aylarında, antik çağda Frigya  Lykaonia ve Pisidya bölgelerinde ve Türk vilayeti Konya'da yapmış olduğum Küçükasya gezisinde elde ettiğim, sanat tarihine ve coğrafyaya dair bilgileri içeriyor.

"Bu gezinin en bilimsel amacı, Selçuklu İmparatorluğu'nun XIII. yüzyıldaki altın çağında Konya'da inşa edilen yapılarda görülen erken Türk mimarisinin tanınması ve araştırılmasıydı.

"Çok gelişmiş bir sanatın şahitleri olan bizler de, özellikle antik dönem anıtları konusunda çok da derine inmeyen araştırmalarla ilgilenen ve bu anıtları değerli bulan seyyahlardaki ilgi ve hayranlığa sahip olarak yola koyulduk." (Friedrich Sarre, Berlin, Kasım 1896.)

Bu metin, Anadolu'nun antik yapıları ve tarihî eserlerini incelemek amacıyla kaleme alınmış olmasına rağmen, aynı zamanda Osmanlı toplumunun yaşam tarzını, dinî ve kültürel yapısını da gözler önüne serer. Keza, incelenen eserlerdeki mimari ve sanatsal detaylar büyük bir titizlikle betimlenmiş ve Batılı okurlara Anadolu'nun tarihî mirası ve kültürel zenginliği ilk elden aktarılmıştır.

Kitabı neşresen Pera Yayınları her eserinde kalite yakalamış bir yayıneviydi. Yapıtın çevirisi oldukça özenli olduğu gibi, 1998'de neşredilen eserin gerek kağıt kalitesi, gerekse içindeki görsellerin ve haritaların kaliteli baskısı da son derece başarılı.