İSKANDİNAVYA'DA HUN VARLIĞINA DAİR HÖGSTRÖM'ÜN TESPİTLERİ

2023'ün son okuması, doktora tez çalışmam için de temin ettiğim son yapıt. Yeni yıla okuyarak girmemi sağladı.

Avrupa Hunları üzerine bilhassa son on yılda yapılan çalışmalarla önemli ilerleme kaydedildi. Genetik soybilimci olan Karl O. Högström'ün çalışması kanımca alana ciddi bir katkı. İskandinavya'da bazı kişilerde görülen Y-DNA soylarının izini Orta Asya'dan Sibirya'ya kadar geniş bir alanda süren Högström, elde edilen genetik verileri tarihî kaynaklara ve arkeolojik çalışmalara dair okumalarıyla birlikte değerlendirerek, M.S. V. yüzyıl başlarında, bir grup Hun atlı savaşçının göç hareketinin gerçekleştiğini saptamış, hatta Odin hakkındaki mitlerin dahi göç hareketinin mitolojikleşmiş bir ifadesi olduğunu, şamanistik ögeleri havi olduğu görüşlerini savunmuştur.

Bu çalışma, bir anlamda, tarihçi Priskos'un Attilâ'nın hüküm sürdüğü coğrafyanın Baltık Denizi'ndeki adalara kadar uzandığı şeklindeki ifadesinin de bir teyidi mahiyetindedir.

Cermen mitolojisinde Attilâ'nın "Etzel" ismiyle, İskandinav sagalarında da "Atli" ismiyle yer aldığı bilinmekteydi. Högström'ün çalışması, bu bilgilere nesnel bir temel sunacak mahiyettedir.
Yine de hiçbir genetik çalışma, söylenecek "son söz" değildir. Zira daha geniş coğrafyada daha fazla verilerle yapılacak çalışmalar, farklı sonuçlar da doğurabilir.

Bu yapıtı okurken, büyük bir tarihçimizin eski bir yazısını hatırladım sürekli. Hunlarla ilgili çalışmalarda öncü bir isim olan Hüseyin Namık Orkun'un eldeki mevcut kayıtlara dayanarak kaleme aldığı ve 21 Nisan 1937 tarihli Ulus Gazetesi'nde neşredilen "Attila, İsveç Kralı" yazısı geldi aklıma. Bu vesileyle, kıymetli hatırasını rahmetle ve saygıyla yad ediyorum.

Bu blogdaki popüler yayınlar

MÜZİK ESERLERİNİN DİJİTAL ORTAMDA KORUNMASI MESELESİNE DAİR HUKUKİ BİR TETKİK

Resim
Kıymetli dostum ve meslektaşım Av. Yiğithan Yücel'in "Dijital Ortamlarda Müzik Eserinin Korunması" (İstanbul: Aristo, 2024) başlıklı yapıtı, alanında oldukça özgün ve güncel bir katkıdır. "Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Bağlamı" başlıklı I. bölümde, eser kavramı ve müzik eserinin tanımlaması yapılmış, müzik eseri üzerinde eser sahibinin hakları konusu manevi haklar, mali haklar, çoğaltma hakları, yayma hakkı, temsil hakkı, umuma iletim hakkı açısından ele alınmıştır. Yapıtın "Eserden Kaynaklı Mali Hakkı Konu Edinen Sözleşmeler" başlıklı II. bölümde ruhsat, lisans ve devir sözleşmesi bakımından ortak hükümler, meslek birliği ile akdedilen sözleşmeler ve edisyon sözleşmesi konuları incelenmiştir. "Dijital Ortamdaki Eylemlerin Telif Hakkı İhlali Teşkil Edip Etmediğinin Değerlendirilmesi" başlıklı IV. bölümde, link verme (linking), yüzeysel link verme (surface linking), derin link verme (deep link), çerçeveleme ve gömülü link, yayın manipülasyonu
Devamı

SARI EJDERİN GÖLGESİ

Resim
"[Manap] Egamberdi(ev)'in Sarı Ejderin Gölgesi adlı romanı M.Ö. II. yüzyılda bugünkü Kırgız, Özbek, Tacik cumhuriyetleri topraklarında yer alan antik Davan Krallığı'nın ülkesinde geçer. Roman, Çin ordularının batıya ilerleyişlerinin bir parçası olan Davan'a karşı seferi gerçekleştiren U-di'nin uzun idare döneminin hemen hemen tamamını kaplar. Romanın ana teması Li Huan-li tarafından Davan'a karşı yönetilen iki yıllık tenkil seferidir. Bu sefer yenilgi ile sonuçlanmış ve U-di'nin batı topraklarını zaptetme planları bozulmuştur. "Sarı Ejderin zaptetmek istediği topraklar bugünkü Tuva, Uygur, Cungar, Kazak, Türkmen, Karakalpak, Tatar, Başkurt, Azeri, Karaçay, Kumuk ve diğerlerinin atalarının toprakları idi. Romanın açıkça ortaya koyduğu, bu insanlar arasındaki bağların eskiliği ve aralarındaki kültür birliğidir. Egamberdi(ev) romanında 'barbarlar' ve sarı dünya ile karşı karşıya bulunan Orta Krallığın üstün olduğu peşin hükmün boşluğunu belirtir.
Devamı

PROF. DR. BAYKAN SEZER'İN ANISINA

Resim
"Evrenselliğin ölçütü, bugün dünyada egemen güçlerin oluşturduğu biçim ve kalıplara uymak ya da evrensel güçlerin görüşlerini paylaşmak ve bu görüşlere arka çıkmak değildir. Dünya için geçerli olabilecek söze sahip olmak, tarihi gelişme üzerinde olumlu etki yapacak güçlerin sözcülüğünü yüklenmek, sanatta ve düşüncede evrenselliğin bence tek ölçütüdür." Prof. Dr. Baykan Sezer'in kıymetli hâtırasını, vefâtının 22. yılında saygıyla ve rahmetle anıyorum. Mekânı cennet olsun.
Devamı